Łąki w dolinie Krzywej Rzeki

Krzywa Rzeka to obecnie niewielki ciek, zmeliorowany, mający swoje źródła obok Parku w Niemcach. Według niektórych źródeł zwana jest też Mininą i uchodzi aż do Wieprza. Musiała pełnić bardzo ważną rolę dla lokalnej społeczności, gdy wioski zakładano głównie w pobliżu rzek, skoro w średniowieczu, w miejscu obecnych Niemiec istniała w jej dolinie Wola Mienina (Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu). Obecnie koryto rzeki otoczone jest przez kilkukilometrowy pas łąk, leżący między Wolą Niemiecką, Rudką Kozłowiecką, Nasutowem a Zalesiem, południowym skrajem Lasów Kozłowieckich i Nowym Stawem. Teren ten znajduje się w granicach Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny (choć obecność niektórych z wymienionych niżej gatunków roślin i zwierząt wskazuje na możliwość utworzenia tutaj obszaru Natura 2000 czy rezerwatu przyrody).

Łąki te mniej więcej do końca XX wieku były intensywnie koszone przez okolicznych mieszkańców, pełniły też funkcję pastwiska. Starsi ludzie z Woli Niemieckiej (a nawet i ci młodsi!) często wspominają codzienne wyprowadzanie krów i ich pilnowanie. Obecnie są
w większości niekoszone, ale stały się miejscem pikników i spacerów tutejszych i przyjezdnych.

Pod względem przyrodniczym kompleks łąk w dolinie Krzywej Rzeki jest wciąż bardzo wartościowy – można tu spotkać różne typy zbiorowisk roślinnych, w zależności od wilgotności podłoża. Zachowały się tu pozostałości torfowisk niskich, łąki wilgotne i świeże, a także cenne łąki trzęślicowe. Miejscami następuje zarastanie przez brzozy czy ogromne kuliste wierzby. Z ciekawszych gatunków roślin zobaczyć można goryczkę wąskolistną, storczyka kukułkę plamistą, wełniankę wąskolistną, kosaćca żółtego (irysa), a w okolicach Nasutowa – osobliwy wielosił błękitny. Oprócz tego miłośnicy przyrody spotkają tutaj całą gamę innych roślin łąkowych.
Świat fauny łąk w dolinie Krzywej Rzeki zarówno ssaki (stada saren, dziki, na jesieni rykowiska jeleni, zające, lisy, bobry i inne typowe gatunki), ptaki (w tym kszyki, derkacze, żurawie, skowronki, bażanty, myszołowy, pustułki, gąsiorki, srokosze, białorzytki, krzyżówki. Żerują tu bociany białe). W pobliskim Kozłowieckim Parku Krajobrazowym wśród typowo leśnych ptaków spotkać można też nocne drapieżniki – puszczyki i uszatki. Świat płazów reprezentują zarówno żaby, w tym moczarowe, jak i ropuchy, odbywają się tu gody wymienionych zwierząt, jak również rzekotek drzewnych. Na łąkach żyją też gady: jaszczurki zwinki, zaskrońce zwyczajne. Według niektórych źródeł w dolinie pobliskiej Mininy (choć ta nazwa przypisywana jest też Krzywej Rzece) występują żółwie błotne, jedyny rodzimy gatunek żółwia w Polsce, obecnie bardzo rzadki. Świat bezkręgowców reprezentowany jest przez owady, takie jak ważki, błonkówki (na przykład pszczoły i trzmiele żerujące na licznie kwitnących kwiatach), ale też liczne gatunki motyli (warto zwrócić uwagę na te rzadkie, na przykład modraszki).

Z punktu widzenia ochrony tych terenów największe problemy to: powolne zarastanie łąk wskutek zaniechania koszenia, ich (chyba coraz mniejsze) zaśmiecenie przez niektórych lokalnych mieszkańców, którzy nie mają poczucia przyzwoitości, a także ocieplający się klimat, który powoduje spadek poziomu wód gruntowych. Do tego ostatniego przyczyniają się też istniejące małe kopalnie torfu. Ponadto, wiele do życzenia pozostawia też stan czystości samej Krzywej Rzeki.
Cały obszar jest bardzo atrakcyjny przyrodniczo oraz wypoczynkowo, ale też krajobrazowo. Warto spojrzeć na dolinę Krzywej Rzeki na przykład z Woli Niemieckiej Malinówki. Zobaczyć można często jezioro porannych lub wieczornych mgieł, pokrywających szczelnie cały pas łąk, a za nimi rysuje się tajemnicza, niemal nieskończona czerń lasu…

• Krzywą Rzekę – niewielki ciek wodny, który przepływa przez sam środek doliny, dla naszych przodków stanowiący źródło wody do życia
• Różnorodne typy łąk, w tym trzęślicowe, z bogatą roślinnością (od storczyków, przez wełniaki po knieć błotną („kaczeńce”) i wieloma gatunkami ssaków, płazów i ptaków
• Okrągłe Bagno i inne wykopane przez człowieka zbiorniki, położone w pobliżu drogi łączącej Wolę Niemiecką z Zalesiem
• Groblę, usypaną prawdopodobnie w XVIII wieku w okolicach Rudki Kozłowieckiej, przechodzącą przez Krzywą Rzekę, otoczoną zarastającymi torfowiskami
• Dolinę Krzywej Rzeki z góry – na przykład z Woli Niemieckiej – Malinówki

• W marcu i kwietniu – nocnego pohukiwania puszczyków (https://www.glosy-ptakow.pl/puszczyk-zwyczajny/) i uszatek (https://www.glosy-ptakow.pl/uszatka/) dobywającego się z pobliskiego lasu.
• W kwietniu i maju – niesamowity głos godowy kszyka (https://www.glosy-ptakow.pl/kszyk/), przypominający beczenie owiec, wytwarzany nie przez gardło, ale dzięki wibracjom piór ogonowych ptaka.
• W kwietniu i maju – godów żab i kumaków w rowach i stawikach w pobliżu drogi łączącej Wolę Niemiecką z Zalesiem (https://czlowiekiprzyroda.eu/plazy-polski-przewodnik-terenowy/glosy-plazow).
• W maju i czerwcu – nocnego derkania (głos przypominający drapanie palcem grzebienia, https://www.glosy-ptakow.pl/derkacz/) derkaczy, niewielkich ptaków przypominających nieco kuropatwę, choć z nimi nie spokrewnionych, a także rzadkiej kropiatki (zwanej czasem kureczką nakrapianą), wydającej charakterystyczne pik, powtarzane w krótkich odstępach (https://www.glosy-ptakow.pl/kropiatka/)
• W sierpniu i wrześniu – wieczornych ryków jeleni, przypominających o istnieniu dzikiej i nieokiełznanej przyrody w pobliżu nas (http://kola.lowiecki.pl/ao/zzz/glo/jelen.mp3).
  Śpiewu i innych głosów ptaków związanych z łąkami, na przykład bociana białego (https://www.glosy-ptakow.pl/bocian-bialy/).